«Πολιτιστικός αγώνας» - συνεχίσει από το προηγούμενο άρθρο
Μασονία και «πολιτιστικός αγώνας»
Σαφώς πρέπει να διακρίνεται η μασονία των αγγλοσαξωνικών χωρών, η λεγόμενη παροδοσιακή, από αυτή των λατινικών χωρών . Κύριο στοιχείο του μασονισμού είναι ο αντικληρικαλισμός. Στη βάση τίνος πράγματος όμως αυτός αναπτύχθηκε; Η μασονία αναπτύχθηκε σε αντίθεση με τον ιησουιτισμό, άρα με τον καθολικισμό, στις χώρες εκείνες όπου διεξήχθη σκληρός «πολιτιστικός αγώνας», πάλη δηλαδή της Πολιτείας εναντίον της καθολικής Εκκλησίας, πάλη όπως την περιγράψαμε παραπάνω. Γι’ αυτό και η καθολική Εκκλησία επανειλημμένως στάθηκε επικριτικά απέναντί της.
Στις αγγλοσαξονκές χώρες αντίθετα ο προτεσταντισμός ήταν κυρίαρχο ρεύμα και η επιβολή του κεφαλαιοκρατισμού δεδομένη, ως εκ τούτου δεν εμποδιζόταν η εισαγωγή και η υιοθέτηση καινοτομιών και νεωτερισμών που προσπόριζε ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής. Και γι’ αυτό το λόγο αναπτύχθηκαν οργανώσεις τύπου Ρόταρυ και ΧΑΝ, γέννημα πρωτίστως κοινωνικών και δευτερευόντως θρησκευτικών αναγκών. Οι οργανώσεις αυτές απευθείας συντόνιζαν τα μέλη των ανώτερων τάξεων. Διαπιστώνεται δηλαδή ότι η μασονία πολύ ευκολότερα συνδέθηκε και έγινε αποδεκτή από το προτεσταντικό στοιχείο εν αντιθέσει με το καθολικό, το οποίο μόνον από αντίδραση προσχώρησε σ’ αυτήν και στη βάση της ανάγκης υιοθέτησης των αστικών μετασχηματισμών και της κραταίωσης του έθνους – κράτους.
Η μασονία αντίθετα εξαιτίας αυτής της αντίδρασης που την γέννησε προσέλαβε το χαρακτήρα λαϊκισμού και μικροαστικής δημοκρατίας, ένεκα του ότι τα μέλη των αρχουσών τάξεων ήταν δεμένα με το παλαιό καθεστώς που το εκπροσωπούσε στη θρησκευτική σφαίρα η καθολική Εκκλησία. Όπου όμως ο αστικός μετασχηματισμός δεν στηρίχτηκε στην οικονομική βάση, π.χ. στις ορθόδοξες χώρες,, αλλά επιβλήθηκε μέσω των υπερδομών, εκεί όφειλε να δώσει με τη σειρά της σκληρό αγώνα για να κερδίσει τα μέλη των αρχουσών τάξεων, που ήταν δεμένα με την Εκκλησία και την καθεστηκυία τάξη. Βέβαια τίθεται το ερώτημα, γατί στις χώρες που επιβλήθηκαν εθνικοσοσιαλιστικά καθεστώτα κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου ή εκεί που επιβληθήκαν κομμουνιστικά καθεστώτα η μασονία κυνηγήθηκε; Τούτο συνέβη αφενός διότι τα καθεστώτα αυτά εκ προοιμίου ήταν αντίθετα εναντίον του κεφαλαιοκρατισμού, με τον οποίο η μασονία συνδέθηκε(μικροαστική δημοκρατία και άρχουσα τάξη) αφετέρου τα ίδια δεν αποδείχτηκαν φοβικά απέναντι στον τεχνική και εργαλειακή
ορθολογικότητα, μάλιστα προήγαγαν τον τεχνολογικό πολιτισμό, παρότι ο εθνικοσοσιαλισμός εμφορούνταν από ανορθολογικές και ρομαντικές ιδέες, ο δε κομμουνισμός έβλεπε στην υπεραξία και στην συσσώρευση του κεφαλαίου την κακοδαιμονία της ανθρωπότητας, άρα η μασονία ως φορέας όπου το καινοτόμο, το προοδευτικό κομμάτι της κοινωνίας εκπροσωπούνταν, δεν είχε λόγο ύπαρξης, ήταν περιττή . Στην ίδια γραμμή πλεύσης η μασονία κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου φορτώθηκε με την έννοια της παρακμής .Μόνο μετά τη άρση του «ψυχρού πολέμου» και στη βάση του «εκδημοκρατισμού» και της εισαγωγής της ελεύθερης αγοράς η μασονία θα αρχίσει να κινητοποιείται στις χώρες του πρώην
ανατολικού μπλοκ.